| Autor |
Mariusz Bartnicki (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) ORCID:0000-0002-9021-359X |
|---|---|
| Tytuł | Mit założycielski zespołu klasztornego Ławry Peczerskiej w świetle przekazów Pateryku Kijowsko-Pieczerskiego (eng.) |
| Title | The Founding Myth of the Kyiv Pechersk Lavra in the Light of the Tradition of the The Paterik of the Kievan Caves Monastery |
| DOI |
10.25951/11120 |
| Słowa kluczowe | Ławra Peczerska, Pateryk Kijowsko-Pieczerski, Żywot Antoniego, mit założycielski, Ruś Kijowska, monastycyzm |
| Keywords | Pechersk Lavra, The Kiev-Pechersk Paterik, Life of Anthony, founding myth, Kievan Rus’, monasticism |
| Strony | 37–58 |
| Pełny tekst / full text | |
| Tom | 25 |
Streszczenie
The article deals with the founding myth of the Pechersk Lavra as it is preserved in the Kiev- Pechersk Paterik, one of the most important sources for understanding the history of the monastic movement in the Ruthenian lands. The article focuses on the problem of the creation of the founding myth and its function in the construction of a specific message about the Pechersk Lavra. By studying the texts of the Paterik and comparing them with the founding myths known from the European area, I have speculated that an integral part of the original story of the beginnings of the above-mentioned monastery was the legend of the relics it could boast of: the golden belt and the crown of Simon the Varangian. This legend, found in the Life of Anthony, became the nucleus of the later myth of the initium loci, which linked the origins of the monastery to the “Varangian thread”. The complex history of the Pechersk Lavra, full of dramatic twists and turns, resulted in a significant transformation of the founding myth. The place of the founder of the monastic community, Anthony, was taken by the second Pechersk Ihumen, Theodosius, with whose work the later authors of the Paterik and The Rus’ chronicles accounts linked most of the stories about the beginnings of the monastery, which they knew from the Life of Anthony and the monastic histories.
Summary
Artykuł został poświęcony mitowi fundacyjnemu Ławry Peczerskiej, jaki zachował się w Pateryku Kijowsko-Pieczerskim. Rozważania koncentrują się wokół problemu kształtowania się fabuły mitu założycielskiego oraz funkcji, jaką pełnił on w budowaniu określonego przekazu o Ławrze Peczerskiej. Badając teksty wchodzące w skład Pateryku i porównując je do mitów fundacyjnych znanych z obszaru Europy, wysunąłem przypuszczenie, że integralnym elementem pierwotnej opowieści o początkach wspomnianego klasztoru była legenda o relikwiach, tzw. złotym pasie i koronie Warega Szymona. Wspomniana legenda, znajdująca się w Żywocie Antoniego, stała się zalążkiem późniejszego mitu inicium loci, który wiązał początki zgromadzenia zakonnego z „wątkiem wareskim”.