CZASOPISMO INSTYTUTU HISTORII UJK w Kielcach

ALMANACH HISTORYCZNY

ISSN 1642-4530   e-ISSN 2956-8137

 

Autor Anna Łysiak-Łątkowska (Uniwersytet Gdański) ORCID:0000-0001-6108-404X 
Tytuł Wezuwiusz i Etna w relacjach S. K. Potockiego, J. U. Niemcewicza, S. Staszica
Title Vesuvius and Etna in the Accounts of Stanisław Kostka Potocki, Julian Ursyn Niemcewicz, Stanisław Staszic
DOI 10.25951/8461 
Słowa kluczowe Stanisław Kostka Potocki, Julian Ursyn Niemcewicz, Stanisław Staszic, Wezuwiusz, Etna, lawa, wulkan, wybuch.
Keywords Stanisław Kostka Potocki, Julian Ursyn Niemcewicz, Stanisław Staszic, Vesuvius, Etna, lava, volcan, volcanic eruption.
Strony 49–68
Pełny tekst / full text
Tom 24

Streszczenie

Stanisław Kostka Potocki, Julian Ursyn Niemcewicz, Stanisław Staszic w relacjach z wycieczki na Wezuwiusz i Etnę przedstawili opis góry wulkanicznej, przejawy aktywności wulkanów, trudne do przebrnięcia ścieżki, szczeliny wypełnione gorącą lawą. Relacje zawierają obserwowanie, oglądanie, podziwianie, widowiskowość, malowniczość, zmienność natury – wszystko to, czego spragnione wrażeń oko łaknęło. Opisy Potockiego, Niemcewicza, Staszica pozostają zakorzenione w kulturze i tradycjach piśmienniczych oświecenia, dają możliwość odczytywania kontekstów epoki, ale i wychodzących poza nią perspektyw.

Summary

Stanisław Kostka Potocki, Julian Ursyn Niemcewicz and Stanisław Staszic wrote accounts of their trips to Vesuvius and Etna. They described the volcanic mountains, the signs of volcanic activity, and how difficult it was to hike the trail. The accounts feature the observation and admiration of the changeable and picturesque nature. These descriptions remain rooted in the literary culture and traditions of the Enlightenment, and they offer the possibility to read and understand the contexts of the era, but also they provide a  perspective to look beyond the given period.