| Autor |
Tomasz Świątkowski (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach) ORCID:0000-0002-2399-5720 |
|---|---|
| Tytuł | Łuk i łucznictwo w wybranych kulturach starożytności |
| Title | Bow and archery in selected cultures of antiquity |
| DOI |
10.25951/8459 |
| Słowa kluczowe | łuk, łucznictwo, kultura, symbol. |
| Keywords | bow, archery, culture, symbol. |
| Strony | 11–33 |
| Pełny tekst / full text | |
| Tom | 24 |
Streszczenie
Łuk jest jednym z najstarszych narzędzi i elementów uzbrojenia używanych przez ludzi. Być może pojawił się już w paleolicie i przyczynił się do szybszego rozprzestrzenienia gatunku homo sapiens po świecie. W starożytności zajął poczesne miejsce wśród arsenału wszystkich ludów zamieszkujących wokół Morza Śródziemnego i dalej, wchodząc równocześnie do systemów skojarzeń i urastając do rangi symbolu o wielkiej mocy. Działo się to głównie na wschodzie, w swoistej „krainie łuku”, gdzie był on główną, „rycerską” bronią. Był traktowany jako atrybut królewski i wojownika, symbolizował siłę, władzę, wojnę i pokój, był przymiotem bóstw. Jednak i w Europie Zachodniej, gdzie łucznictwo było deprecjonowane, łuk miał ważne konotacje kulturowe, np. jako symbol zasady żeńskiej oraz miłości i łowów. Na całym omawianym obszarze stał się też przyrządem magicznym. Niniejszy artykuł tworzy skrócony katalog znaczeń symbolicznych łuku oraz szuka odpowiedzi na pytanie, dlaczego na Wschodzie miał on o wiele większe znaczenie niż w kulturze zachodnioeuropejskiej.
Summary
The bow is one of the oldest tools and weapons used by humankind. It is possible that it appeared in the Paleolithic, and took its part in spreading homo sapiens around the world. In antiquity, it took prominent place in arsenals of every people living around the Mediterranean Sea and farther, simultaneously evoking various associations and becoming a powerful symbol. This process took place mainly in the East, in the specific “land of the bow”, where it was the main, “knightly” weapon. It was treated in terms of an attribute of kings and warriors, it symbolized strength, power, war and peace, it was an attribute of deities. However, also in Western Europe, where archery was depreciated, the bow had its important cultural connotations, e.g. we see this weapon as a symbol of the female principle, as well as love and hunting. Throughout all area of interest, it has also become a magical instrument. This article creates a shortened catalog of the symbolic meanings of the bow and looks for an answer to the question why it was much more important in the Eastern than in the Western European culture.