CZASOPISMO INSTYTUTU HISTORII UJK w Kielcach

ALMANACH HISTORYCZNY

ISSN 1642-4530   e-ISSN 2956-8137

 

Autor Marzena Marczewska (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach) ORCID:0000-0002-2796-1317 
Tytuł Obraz zarazy w polskim folklorze
Title The Image of the Plague in Polish Folklore
DOI 10.25951/4488 
Słowa kluczowe językowy obraz świata, choroba, zaraza, polska kultura ludowa, medycyna ludowa.
Keywords linguistic image of the world, disease, plague, Polish folk culture, folk medicine
Strony 319–339
Pełny tekst / full text
Tom 23

Streszczenie

W artykule przedstawiam wybrane aspekty językowego ludowego obrazu zarazy. Analizę buduję na podstawie różnorodnego materiału językowego (od danych systemowych po tekstowe). Koncentruję się głównie na nazwach i ich etymologii, wyobrażeniach zarazy i środkach ochrony przed chorobami epidemicznymi. W języku zachowało się nie tylko określone myślenie o chorobach pandemicznych (np. wyobrażenia o zarazie jako kobiecie), lecz także określone sposoby radzenia sobie z chorobami, które przychodzą nagle i niszczą życie danej społeczności.

Summary

In this paper, I present selected aspects of the linguistic folk image of the plague. I build my analysis on the basis of a variety of linguistic material (from the system data to the text data). I concentrate mainly on the names of the plague and their etymology, images of the plague, and the protection measures against infectious diseases. Not only does the language retain specific thinking about pandemic diseases (e.g. ideas about the plague as a woman), but also it records some specific ways of dealing with such a disease that comes suddenly and destroys community life.