| Autor |
Przemysław Waingentner (Uniwersytet Łódzki) ORCID:0000-0001-8127-5820 |
|---|---|
| Tytuł | Nowe źródło do dziejów polskich organizacji młodzieżowych w pierwszej połowie XX wieku – Pamiętniki Tomasza Piskorskiego (1898–1940) |
| Title | A new source for the history of Polish youth organizations in the first half of the 20th century – “Diaries” of Tomasz Piskorski (1898–1940) |
| DOI |
10.25951/4418 |
| Słowa kluczowe | historia Polski w XX w., polskie organizacje młodzieżowe, Tomasz Piskorski (1898–1940). |
| Keywords | History of Poland in the 20th century, Polish youth organizations, Tomasz Pis-korski (1898–1940). |
| Strony | 457–468 |
| Pełny tekst / full text | |
| Tom | 23 |
Streszczenie
Tomasz Piskorski był jedną z najważniejszych postaci, które kształtowały polski ruch młodzieżowy w pierwszej połowie XX w. Pod zaborami należał do czołowych postaci Organizacji Młodzieży Narodowej, Związku Młodzieży Polskiej „Zet” i polskiego skautingu. W Drugiej Rzeczy-pospolitej działał w ruchu studenckim jako jeden z liderów „Zetu” akademickiego i Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej. Należał do inicjatorów utworzenia Związku Seniorów Organizacji Młodzieży Narodowej (później – Związek Seniorów Organizacji Młodzieży Na-rodowej i Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej). Znalazł się w gronie przywódców Związku Harcerstwa Polskiego. Był także kronikarzem dziejów ruchu zetowego i polskiego harcerstwa. Po wybuchu II wojny światowej brał udział w kampanii wrześniowej. Wzięty do niewoli przez Sowietów, został osadzony w obozie w Starobielsku i zamordowany w kwietniu 1940 r. Od 1915 r. Tomasz Piskorski prowadził pamiętniki stanowiące relację z jego działalności w polskim ruchu studenckim, skautingu i harcerstwie. W trakcie powstania warszawskiego ich większa część została zniszczona. Ocalone zapiski (około 3700 stron rękopisu) zostały odnalezione dopiero kilka lat temu przez potomków Piskorskiego. Obecnie są przygotowywane do opublikowania przez wnuka Piskorskiego, Tomasza Chlebowskiego, który ich oryginały prze-kazał Archiwum Akt Nowych.
Summary
Tomasz Piskorski was one of the most important people who shaped the Polish youth move-ment in the early 20th century. During the time of the Partitions of Poland, he was one of the leading figures in the National Youth Organization, the Polish Youth Union “Zet” and scouting. In the Second Polish Republic he worked in the student movement as one of the leaders of the academic “Zet” and the Union of Polish Democratic Youth. He was one of the initiators of the creation of the Associationof Seniors of the National Youth Organization (later – the Associa-tion of Seniors of the National Youth Organization and the Union of Polish Democratic Youth). He was among the leaders of the Polish Scouting Association. He was also a chronicler of the history of the “Zet” and scouting. After the outbreak of WW II, he participated in the Septem-ber campaign. He was taken prisoner by the Soviets, was imprisoned in the camp in Starobielsk and murdered in April 1940. Piskorski had kept diaries since 1915, which gave an account on his activities in the Polish student movement and scouting. During the Warsaw Uprising, most of them got destroyed. The surviving records (approximately 3700 manuscript pages) were found only a few years ago by Piskorski's descendants. ey are currently being prepared for publication by Piskorski's grandson, Tomasz Chlebowski, who donated the originals to the Archiwum Akt Nowych.