CZASOPISMO INSTYTUTU HISTORII UJK w Kielcach

ALMANACH HISTORYCZNY

ISSN 1642-4530   e-ISSN 2956-8137

 

Autor Sergiusz Leończyk (Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach) ORCID:0000-0003-1459-982X 
Tytuł Ссыльные участники польского Январского восстания в Енисейске во второй половине XIX века в воспоминаниях современников
Title Life of exiles of the Polish January Uprising in Yeniseysk from memoirs of the contemporaries
DOI 10.25951/4405 
Słowa kluczowe Syberia Wschodnia, gubernia jenisejska, Jenisejsk, pamiętniki, zesłańcy postyczniowi.
Keywords Eastern Siberia, the Yenisey province, Yeniseysk, memoirs, exiles of the January Uprising of 1863–1864 in Poland.
Strony 129–150
Pełny tekst / full text
Tom 23

Streszczenie

Zesłańcy postyczniowi w Jenisejsku w II połowie XIX wieku we wspomnieniach współcześnie żyjących W artykule autor przeanalizował pamiętniki powstałe w drugiej połowie XIX w. Autorami tych pamiętników byli: miejscowy działacz społeczny i znawca lokalnej historii N.A. Kytmanow, polscy i rosyjscy zesłańcy. Wszystkie zaprezentowane pamiętniki zawierają informacje o ze-słańcach postyczniowych, którzy trafiali na osiedlenie do miasta Jenisejsk guberni jenisejskiej we Wschodniej Syberii.
Autor porównał dane o zesłańcach polskich spotykanych w pamiętnikach z danymi miejscowych archiwów, nigdy jeszcze niepublikowanych.
Autor, analizując pamiętniki, podkreślił szczególną rolę, jaką odgrywała diaspora polska w tym powiatowym mieście w ciągu 20 lat. Pamiętniki zawierają informacje o pozytywnym stosunku miejscowej władzy i ludności wobec Polaków. W zakończeniu autor zauważył, że w wyniku kilku amnestii, a szczególnie po cesarskim manifeście o ułaskawieniu w maju 1883 r., większa część Polaków wróciła do ojczyzny lub na tereny Rosji europejskiej i w późniejszych pamiętnikach z przełomu XIX i XX w. już nie spotkamy wzmianek o polskiej obecności w Jenisejsku.

Summary

The author of the article analyses memoirs of the local historian N.A. Kitmanov, Polish and Russian exiles, written in the late 19th century. The memoirs describe life of exiles of the Polish January Uprising of 1863–1864 who remained in settlements of Yeniseysk (the Yenisey prov-ince, Eastern Siberia) in the 1860s and the 1870s. Basing on the analysis, the author points out that the Polish diaspora became an important part of the Russian county town within 20 years and was met with positive attitudes of the residents and local authorities. The author concludes that after a number of amnesties (especially the Imperial Amnesty Proclamation in May 1883) the majority of Poles came back to Poland or moved to the European part of Russia and there was no mention of Polish exiles in Yeniseysk in later memoirs.