| Autor |
Alaksandr Radziuk (Europejski Uniwersytet Humanistyczny) ORCID:0000-0001-5148-2642 |
|---|---|
| Tytuł | Деятель-ность следственных и судебных комиссий на территории Беларуси в 1863–1867 г. (на примере Гродненской губернии) |
| Title | Inquiry and judicial Commissions activity at the territory of Belarus in 1863–1867 (on the example of Grodno gubernia) |
| DOI |
10.25951/4404 |
| Słowa kluczowe | powstanie styczniowe, komisje śledcze i sądowe, represje, Michaił Murawjow, Białoruś. |
| Keywords | uprising of 1863, inquiry and judicial Commissions, repressions, M. Muravyev, Belarus |
| Strony | 105–128 |
| Pełny tekst / full text | |
| Tom | 23 |
Streszczenie
Niniejszy artykuł poświęcony jest analizie działalności komisji wojenno-sądowych i śledczych w okresie powstania styczniowego oraz w okresie popowstaniowym na terenie Grodzieńszczyzny. Na podstawie szerokiej bazy źródłowej po raz pierwszy ukazano szczegóły funkcjonowania tych instytucji, ich zasięgu terytorialnego oraz składu osobowego.
Do podstawowych uprawnień komisji wojenno-śledczych należało przeprowadzenie dochodzenia wstępnego wobec podejrzanych o udział w powstaniu oraz ustalenia stopnia ich winy. W tym celu instytucje te stosowały różne czynności procesowe, w tym konfrontację świadków. Analiza czynności dochodzeniowo-śledczych wskazuje na niski poziom ich prowadzenia oraz liczne błędy śledczych, dążących nie tyle do obiektywnego ustalenia przebiegu wydarzeń, ile do uwolnienia regionu od „szkodliwego” elementu.
W artykule dokonano zarówno próby rekonstrukcji etapów postepowania sądowego, jak i oceny działalności komisji wojenno-sądowych i śledczych, stanowiących jeden z filarów polityki represyjnej Michaiła Murawjowa na ziemiach Białorusi i Litwy.
Summary
The article analyses activities of Inquiry (Board of Commissioners) and Judicial Commissions in Grodno region during and after the Uprising in the years 1863–1864. The documents issued by these institutions are the main historical source, that why it is of great importance to study them. Using previously unknown archival materials the author examines the main stages of the investigation and trials of the rebels in 1863. The main tasks of these institutions were: ques-tioning, investigating each case and making final conclusion concerning guilt or innocence of every person standing the trial. Every commission had its own characteristics and was able to influence the trials which were conducted at a very low professional level. In many cases the sentences were passed not on the bases of the objective results of the investigation, but on the Vilnus administration demand “to clear this region from Polish element”. Summing up, the author makes the conclusion that these commissions were the essential part of M. Muravyev’s repressive system at the territory of Belarus.